Göktürkler’in gizemli mirası: Taşbabalar belgeseli ilk gösterimini gerçekleştirdi.
Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkan Başdanışmanı 25-26.Dönem MHP Osmaniye Milletvekili ve Ahmed Cevad Enstitüsü Başkanı Prof.Dr Ruhi Ersoy, belgeselle ilgili olarak sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"2024 yılı yazında Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) desteğiyle hayata geçirilen kültürel miras çalışmaları kapsamında hazırlanan “Göktürkler’in Gizemli Mirası: Taşbabalar” belgeselinin ilk gösterimi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi ve Moğolistan Bilimler Akademisi iş birliğiyle, TİKA ev sahipliğinde gerçekleştirildi.
Eski Türkler, vefat eden kişilerin anısını yaşatmak ve onlara duyulan saygıyı göstermek amacıyla mezarların yanına veya anıt mezar külliyelerine insan figürlü taşlar, yani taşbabalar dikmişlerdir. Bu eserler, Türklerin inanç sistemini, sanat anlayışını ve sosyal yapısını yansıtan en eski ve özgün kültürel miraslardan biri olup Türk tarihi ve kültürünün en nadide örnekleri arasında yer almaktadır. Bu nedenle taşbabaların korunması ve gelecek nesillere aktarılması büyük önem arz etmektedir.
Bu amaç doğrultusunda, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi ve TİKA iş birliğiyle 2024 yılının Haziran ve Temmuz aylarında Moğolistan’ın Arhangay, Övörhangay ve Töv vilayetlerinde Göktürk Dönemi'ne ait 10 taşbaba modern yöntemlerle restore edilmiştir. Aynı zamanda bu eserlerin fotogrametrik belgelemeleri yapılarak detaylı bilimsel raporlamalarla kayıt altına alınmıştır.
Yaklaşık 4.000 kilometrelik bir yol katedilerek yürütülen saha çalışmaları kapsamında, taşbabaların doğaya açık alanlarda karşı karşıya kaldığı riskler değerlendirilmiş ve bu risklere yönelik çözüm önerileri geliştirilmiştir. Ayrıca Tuul Vadisi’nde kapsamlı arkeolojik çalışmalar gerçekleştirilmiş; elde edilen görseller ve saha gözlemleri, belgeselin temel içeriğini oluşturmuştur.
45 dakikalık belgeselin ilk gösterimi, 23 Mayıs 2025 tarihinde saat 14.30’da TİKA Hizmet Binası Konferans Salonu’nda, üst düzey protokolün katılımıyla gerçekleştirilmiştir.
Bununla birlikte, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi 2024 yılı yazında yalnızca restorasyon çalışmaları gerçekleştirmemiş; Prof. Dr. Şaban Doğan’ın koordinasyonunda Türk ve Moğol bilim insanlarından oluşan diğer bir ekip, Orhun Yazıtları’nda adı geçen ancak bugüne dek yeri tespit edilememiş olan Togu Balık şehrini de başarıyla keşfetmişlerdir.
Moğolistan'daki en eski Türk yazıtları, Türk dili, Türk kültürü ve Türk tarihiyle ilgili öncü çalışmalar yapan Ahmet Temir, Tuncer Gülensoy, Günay Karaağaç ve Dursun Yıldırım'ın açtıkları bu kutlu yolda söz konusu çalışma ve araştırmaların 2025 yılında da devam ettirilmesi planlanmaktadır."