Koyun gibi gördüğü her gölgede yatanların, karga gibi her çöplükte eşelenenlerin, domuz gibi her pisliği midesine indirenlerin, köpek gibi kuyruk sallayıp efendisinden kemik bekleyenlerin yapacak başka bir işi yoktur.
Onların bütün melekeleri sınırlı olup yalnızca efendisinden aldığı buyrukla veya ondan aldığı yem karşılığında birşey yapar.
Hiç mutlu olamazlar. Mutluluğu ahlâklılar hak eder.
İrade ipotek altındaysa müstemleke kafalı mankurt gider "ab" büyükelçisine redaksiyon yaptırır. Sonra daha başka bir işi çıktığında yine efendisinden imza alır. Neticede ne mutlu olur ne de memnun... Çünkü iş ahlâki değil...
Koyun, karga, domuz ve köpekle
uğraşmaktan arıları, karıncaları, yumurtlayan tavuğu, süt veren inekleri unutmayalım.
Kötülerlerle uğraşmaktan iyilere vakit kalmıyor. Artık kalsın!
Ahlaki eylemde bulunurken insanın temel maksadı mutluluktur. Hayatta bütün insanlar mutluluk ararlar. Her sağlıklı insanın mutlaka gönülden arzu ettiği, ulaşmaya çabaladığı gerçekliğin adıdır mutluluk.
İyilerin hakkıdır mutluluk. İyi insanlara zaman ayırmak da mutlu eder kadir kıymet bilenleri.
Mutluluk, insanın kendisiyle, yaşadığı çevresiyle barış ve huzur içinde, muteber bir biçimde yaşamasına sebep olur.
Kendine, ailesine, milletine, bütün insanlık âlemine faydalı olması beklenir. Karakteristik eğilimlerini, kendi hayatını ve başkalarının hayatını iyiye, doğruya, güzele yöneltme çabalarında başarılı olanlar da mutlu olurlar.
Mutluluk ahlakı filozoflar tarafından çağlar boyunca farklı biçimlerde ele alınmıştır. Bunların ortak noktası insanın ahlaki davranışlarının esasını mutluluk kavramı oluşturmasıdır.
Ahlâklı insanlar aynı zamanda iyi insanlar oldukları için mutlu olmayı hak ederler. Kötüleri sevindirmek sabun köpüğü etkisiyle kadük kalır. Onları memnun ve mutlu etmek akla ziyandır. Kibir abidesi tipleri kim memnun ya da mutlu edebilir ki?
Filozoflar, mutluluğu iyilik, yarar ve haz kavramı ile ilişkilendirirler. Örneğin, “İnsan her şeyin ölçüsüdür”
"Sosyal şartlar değiştikçe ahlak kuralları da değişir öngörüsünden hareketle bireysel iyiliği, bireysel mutluluğu savunmuşlardır.
Hem bireysel hem de toplumsal iyiyi savunan ve iyiyi en üstün insani değer olarak gören Antik Çağ Yunan filozoflarından Sokrates, Platon, Aristo’ya göre en üstün iyi erdemdir. Onlar, mutluluğun maddi kazanımlarla değil; yiğitlik, bilgilik, adaletlilik, doğruluk, cesaretlilik, ölçülülük, dürüstlük gibi erdemlerin kazanılmasıyla gerçekleşeceğini söylerler. Ancak bu erdemler tek başına kazanılamaz. Erdemler inzivada değil, toplumsal hayatta ortaya çıkar. Bu nedenle kişi inzivaya çekilmek yerine yaşadığı topluma katılmaya, insanlarla iyi ilişkiler kurmaya muhtaçtır.
Sokrates’in ahlak felsefesinden etkilenen Diyojen ise bu görüşün tam tersini savunur. Bir fıçı içinde yaşadığı söylenen Diogenes, özel mülkiyeti, lüks hayatı, zenginliği vb. şeyleri değersiz görür. İnsanın amacının mutluluk olduğunu ve bu mutluluğun da kendine yetme, sadelikle mümkün olduğunu söyler." (Yıldırım, 2020)
"Ahlaki iyiliğin, ahlaki davranışın sonucunda oluşan hazda olduğunu söyleyen Aristippos, bedensel hazların en yüksek iyi ve mutluluk olduğunu ileri sürerken; Epikuros ise bedensel hazların bir doyum sınırı olmadığından insana acı verdiğini söyler. Anlık olan bedensel hazlara karşılık bilgelik, ölçülülük gibi sürekliliği olan zihinsel hazların ruhu dengede tutarak insanı mutlu ettiğini kabul eder. Ona göre ruhsal arınma ve dengeye sahip birisi, zengin veya lezzetli yemek yiyen birisinden daha mutludur." (Ö.Yıldırım, 2020).
İyinin ve mutluluğun maddi hazlara bağlı olduğunu ileri sürenler materyalist mutluluk anlayışının temsilcisidirler. Rönesans döneminde hümanist ve materyalist anlayış hâkim kılınmıştır.
Bizim mutluluk ve ahlâk anlayışımız nedir?
Türk milletinin milli karakterlerini temsil eden şahsiyetlerin edebiyatta, sanatta, ilim ve irfan sahasında, sosyal hayatta, yüce Allah'ın huzurunda, iyi ve kötü günde nelerle mutlu olur?
Şahsiyet olarak örnek çok ama fenaların da çok olması yoruyor insanı.
İyilik edenler, cömert insanlar ve işini çok iyi yapıp başarılı olanlar mutlu olurlar. Üzülmeye ve mutsuzluğa sebep arayan ruh hastaları kategori dışındadır.
Aşka zaman yoksa iyiliğe zaman ayırın.
Komşumun tok yatması, öğrencimin başarılı olması, kitap okuyanların çoğalması, Teknofest gençliğinin Türk milleti adına başarıları, ülkemiz için üreten ve alın teri dökenlerin kazançları, liyakatli insanların yetkili makamlara gelmesi, israf etmeyip iyilikte bulunanlar beni mutlu eder... Vefalı, erdemli, ahlâklı ve iyilik sahipleri çok mutlu eder. Ya sizi neler mutlu eder?
İyilik edenlere ve mutlu insanlara selâm olsun!
Muhittin Gümüş
Tanrı Dağları
07.05.2025
